Broeikasgas methaan 30% omlaag in 2030

Een klein succesje op de onlangs in Egypte gehouden klimaattop, 150 landen hebben samen besloten iets te doen aan de methaanuitstoot, een broeikasgas dat 84 keer zo sterk is als CO2. Het is verantwoordelijk voor een kwart van alle broeikasgassen die door menselijk handelen de lucht in gaan.
De bronnen van methaan zijn wel bekend. Dat komt uit stortplaatsen, de veestapel, uit moerassen, en het komt vrij bij kolen, olie- en gaswinning en te natte landbouw.

Met satelliet metingen kunnen de bronnen precies opgespoord worden. President Biden riep op om iets aan de methaanuitstoot te doen, tot ieders verrassing schoof China ook aan, hoewel die niet zo’n harde toezegging deed kwamen ze wel met een actieplan.

De uitstoot van methaan uit Russische pijpleidingen is in 2020 met 40 procent gestegen, zeggen analisten op basis van satellietbeelden. Dalende aardgasprijzen en gebrekkig onderhoud zijn mogelijk oorzaken.

Het laatste decennium is de uitstoot van methaan flink toegenomen. Vandaar de oproep die al in Glasgow gedaan was om de uitstoot van methaan flink aan te pakken, daar zijn dus nu afspraken over gemaakt.

Het is niet helemaal duidelijk wat de oorzaak van die toename is. Wellicht zijn in het verleden een aantal bronnen niet als zodanig herkend, zoals de methaanuitstoot bij de winning van kolen. Die bleek veel groter te zijn dan daarvoor ingeschat. De enorme toename van de winning van schaliegas is zeker een oorzaak met zijn vele lekkages.

Uitstoot methaan bij winning kolen in Australië

De pijpleidingen in Rusland vertonen, wellicht door slecht onderhoud, veel lekken. Helaas heeft Rusland als grootste uitstoter van methaan het akkoord niet ondertekend. Maar ook  Amerika, de twee na grootste uitstoter van methaan, levert een flinke bijdrage, en die denkt de uitstoot wel met 30% terug te kunnen dringen. Als blijkt dat er sprake is van lekkage in pijpleidingen of bij overslag, dan zal deze doelstelling inderdaad gemakkelijk en goedkoop te realiseren zijn.

Emissiehotspots van de Yamal-Europe (4.196 km) en ‘Brotherhood’ (2.750 km) pijpleidingen

Ook de toegenomen handel in LNG (Liquid Natural Gas) vergroot dit probleem, immers bij iedere overslag is er kans op verlies. LNG heeft bovendien nog een nadeel, het vloeibaar maken en transporteren over de gehele wereld kost veel energie, waardoor het voordeel van een schone brandstof in ieder geval wat broeikasgasemissie betreft vrijwel teniet gedaan wordt of wellicht zelfs verergerd.

Of de andere bronnen van methaanuitstoot ook zoveel zijn toegenomen is niet helemaal duidelijk aangezien er pas sinds 2017 met de lancering van het Nederlandse meetinstrument Tropomi vanuit de ruimte de methaanuitstoot over de gehele wereld bijgehouden wordt. Ook de NASA is inmiddels bezig met satelliet metingen rondom methaan.

Vuilstortplaatsen zijn ook een belangrijke bron van methaanuitstoot, maar gezien het feit dat de meeste van die open vuilstortplaatsen in arme landen liggen zal dat nog een probleem opleveren om dit aan te pakken. De oplossing zal daar moeten komen van het scheiden van het biologische afval van de rest. Overigens is ook in het westen de afvalproductie een belangrijke bron van methaanuitstoot.

Methaan uitstoot vuilstortplaats Buenos Airos, de witte pijl geeft de windrichting aan.

De agrarische sector geeft ook veel uitstoot, we zien echter de veeteelt wereldwijd alleen maar toenemen, toch valt daar volgens het UNEP-rapport veel winst te behalen met vrij eenvoudige middelen. Ook het methaan dat bij de (natte) rijstteelt vrijkomt kunnen we moeilijk reduceren.

In Nederland is de veeteelt voor 70 procent verantwoordelijk voor de methaanuitstoot .

Het UNEP-rapport is positief over het terugdringen van de uitstoot, ze stellen zelfs dat het de goedkoopste manier is om iets aan de emissie van broeikasgassen te doen. Ons lijkt het nog een hele opgave, en de kans is groot dat het bij mooie woorden blijft. Dan hebben we het nog niet eens gehad over de uitstoot die niet door mensen veroorzaakt wordt (50%). Moerassen zijn een belangrijke bron van methaanuitstoot evenals de ontdooiende permafrost. Deze laatste factor zal alleen maar groter worden met de toenemende temperatuurstijging.

Lees ook: Global Methane Pledge groeit naar 150 landen, maar China stopt met volledige inzet
Lees ook: China houdt onverwacht toespraak over methaan op klimaattop Egypte FD 17-11-2022

Lees ook: “Methaanuitstoot simpel en goedkoop terug te dringen” VRI News 6-5-2021 naar aanleiding van UNEP-rapport.
Lees ook: Methaanuitstoot Russische pijpleidingen stijgt met 40 procent MO 12-03-2021
Lees ook: Satelliet met ‘Nederlands hart’ in Rusland gelanceerd NOS  31-10-2022 meetinstrument Tropomi meet o.a. methaanuitstoot