Geconcentreerde zonthermie goedkoopste warmtebron
Vorig jaar publiceerden wij een rapport over (geconcentreerde) zonthermie in Nederland en de enorme potentie die dat heeft. Het zonlicht wordt door middel van gekromde spiegels geconcentreerd op een buis waar een vloeistof door loopt. De temperatuur kun je regelen door de vloeistof er sneller of langzamer doorheen te laten lopen. Nu heeft Dr. Liberati op ons verzoek een technisch en financieel rapport geschreven. Hij heeft zich vooral gericht op de industriële temperatuur rond de 180 graden Celsius. De korte conclusie is: Concentrated Solar Thermal (CST) is goedkoper dan gasgestookte boilers (prijspeil gas van voor de stijging).
Dr. Liberati stond in Italië aan het begin van de ontwikkeling van Concentrated Solar Power, waarbij de warmte omgezet in stoom uiteindelijk gebruikt wordt om elektriciteit te produceren. Daarna is er een belangrijk onderzoekscentrum in Spanje gekomen (CIEMAT). Inmiddels, in de tachtiger jaren, bouwden de Amerikanen in Californië in rap tempo de eerste CSP-centrales. Het was de tijd van de oliecrisis; helaas werd de olie daarna weer heel goedkoop, waardoor de ontwikkeling van CSP niet doorzette. Echter, Dr. Liberati is steeds actief gebleven op het gebied van onderzoek en als adviseur, met name bij veel Chinese projecten.
Hij beschrijft in zijn rapport uitgebreid de omstandigheden in Nederland en hoe die de opbrengst en daarmee de prijs kunnen beïnvloeden. Daarnaast beschrijft hij ook uitgebreid de prijsontwikkeling van de laatste jaren, met name in China. Bij CST is er aan het eind geen opwekking van elektriciteit nodig, dus er hoeven daarvoor geen kosten meegenomen te worden. Het volstaat dus alleen naar de investering en onderhoudskosten van het spiegelveld te kijken. De opslag wordt (nog) buiten beschouwing gelaten.
Voor de vergelijking van de prijs gebruikt Dr. Liberati de zogenoemde Levelized Cost of Heat (LCOH), waarin de investeringskosten, de onderhoudskosten en eventueel de brandstofkosten gesommeerd over de periode van de looptijd van de centrale (25 jaar) worden gedeeld door de opbrengst gedurende diezelfde periode. De LCOH wordt uitgedrukt in Euro(cent) per kWh warmte.
Tenslotte vergelijkt hij de prijs met die van op andere manieren opgewekte groene warmte: elektrisch (met zonPV) en warmtepomp voor hoge temperaturen met PV panelen (COP van 2,0). Maar hij vergelijkt het ook met de warmte opgewekt met fossiele brandstoffen als kolen en gas.
Hoewel hij als referentie een temperatuur van 180 graden Celsius genomen heeft, is CST zeker ook geschikt voor een ruimer temperatuurbereik van tussen 80 en 380 graden Celcius.
Het voordeel van wat lagere temperaturen (onder 250 graden) is dat je een transportvloeistof kunt gebruiken die niet giftig is.
De prijzen van kolen en gas zijn van voor de enorme stijging. Het zijn wereldmarktprijzen, dus niet de prijs die de industrie over het algemeen betaalt. Met uitzondering van kolenstook is CST de goedkoopste manier van warmteproductie.
- Het complete rapport van dhr. Liberati “CSP for a cost effective process heat generation at high latitudes”
- Het VZKC-rapport “Focus op de warmtetransitie”
- CST komt ook in aanmerking voor de SD++-, HER+ en DEI+- regelingen, zie de betreffende passage daarover in het eindrapport van het PBL voor 2022, en de praktische informatie op de website van RVO: https://rvo.nl/subsidies-financiering/.
